สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ สวก. ประกาศรับข้อเสนอโครงการวิจัยแผนงาน “ประเทศไทยปลอดภัยจาก PM๒.๕ (เป้าหมาย ๘ จังหวัดภาคเหนือตอนบน และจังหวัดตาก)” ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๙ โดยมีเป้าหมายสำคัญ ดังนี้
๑. ลดจำนวนวันที่ค่าฝุ่น PM๒.๕ เกินมาตรฐาน ไม่เกิน ๕๐ วัน/ปี ของพื้นที่เป้าหมาย
๒. ลดจำนวนสถิติผู้ป่วย COPD จากสาเหตุฝุ่น ไม่ให้เกิน ๑,๐๐๐ คน/ปี ของพื้นที่เป้าหมาย
๓. ลดจำนวน Hotspot (จากแหล่งกำเนิดฝุ่น PM๒.๕ จากการเผาในที่โล่ง) ที่ไม่ได้รับอนุญาต ไม่เกิน ๕,๐๐๐ จุด/ปี ของพื้นที่เป้าหมาย
ปัญหาหมอกควันและฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM๒.๕) ในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นซ้ำซากและรุนแรงต่อเนื่องทุกปี โดยมีสาเหตุสำคัญจากการเผาเศษวัสดุทางการเกษตร โดยเฉพาะข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ข้าว และพืชไร่อื่น ๆ รวมถึงการเผาในพื้นที่ป่าและพื้นที่โล่ง ปัญหาดังกล่าว ส่งผลกระทบต่อ สุขภาพของประชาชน คุณภาพสิ่งแวดล้อม การท่องเที่ยว และเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ แม้ที่ผ่านมา หน่วยงานภาครัฐได้ดำเนินมาตรการรณรงค์และควบคุมการเผา แต่ยังไม่สามารถแก้ไขได้อย่างยั่งยืน เนื่องจาก
–
เกษตรกรยังขาดทางเลือกในการจัดการเศษวัสดุ ที่เหมาะสมและมีต้นทุนต่ำ
–
พืชเศรษฐกิจหลักอย่างข้าวโพดเลี้ยงสัตว์สร้างแรงจูงใจให้เกษตรกรขยายพื้นที่และใช้วิธีการเผาเพื่อเตรียมแปลง
–
ขาดเครื่องจักรกลและนวัตกรรม ที่เข้าถึงง่ายสำหรับเกษตรกรรายย่อย
–
ระบบเศรษฐกิจและตลาดยังไม่เอื้อต่อการสร้างมูลค่าเพิ่มจากเศษวัสดุ หรือการใช้ผลิตผล ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
–
การจัดการเชิงนโยบายและกลไกบูรณาการในพื้นที่ยังไม่เข้มแข็งเพียงพอ
ดังนั้น จึงมีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องกำหนดกรอบการวิจัยเฉพาะ (Selected Topic) เพื่อเป็นเครื่องมือสนับสนุนการแก้ไขปัญหาการเผาในภาคการเกษตรอย่างเป็นระบบ โดยมุ่งเน้นการวิจัย และพัฒนาที่ตอบโจทย์เชิงพื้นที่และสร้างผลกระทบเชิงนโยบาย ประกอบด้วย ๔ กรอบสำคัญ ได้แก่
1.กรอบงานวิจัยที่ ๑ การพัฒนาระบบการผลิตพืชทางเลือก
2.กรอบงานวิจัยที่ ๒ การพัฒนาเทคโนโลยีจัดการเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร
3.กรอบงานวิจัยที่ ๓ การพัฒนาระบบการเฝ้าระวังด้วยนวัตกรรมและดิจิทัล
4.กรอบงานวิจัยที่ ๔ การวิจัยเชิงนโยบายและการจัดการเชิงพื้นที่
นักวิจัยและผู้สนใจที่ประสงค์จะขอรับการสนับสนุนทุนวิจัยโครงการวิจัย Selected Topic ประจำปี ๒๕๖๙ จาก สวก.สามารถยื่นข้อเสนอโครงการวิจัยภายใต้หัวข้อ Selected Topic ระหว่างวันที่ ๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๘ – ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๘ รายละเอียดตามประกาศนี้
